I. POŁOŻENIE
- Administracyjne: północna część powiatu zamojskiego.
- Geograficzne: Gmina Skierbieszów leży w południowej części Działów Grabowieckich, które wchodzą w skład Wyżyny Lubelskiej. Całość obszaru Gminy ma charakter rzeźby falisto-pagórkowatej. Najciekawsze fragmenty Działów Grabowieckich – znajdujące się na terenie gminy Skierbieszów – zostały objęte ochroną. W1995 roku utworzono z nich Skierbieszowski Park Krajobrazowy.
II. LUDNOŚĆ
Gmina Skierbieszów liczy 5811 mieszkańców w 30 sołectwach. Największą miejscowością jest Skierbieszów, w którym mieszka 1239 osób. Ludność gminy utrzymuje się głównie z rolnictwa.
III. HISTORIA
Skierbieszów usytuowany jest w środkowej części gminy, nad rzeką Wolicą. Początkami swymi sięga XIV wieku, kiedy to posiadał zamek obronny, zniszczony przez najazdy tatarskie. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z ok. 1428 roku, kiedy król Władysław Jagiełło nadał Skierbieszów biskupowi chełmskiemu Janowi Biskupcowi. W tym roku biskup ufundował tu kościół pw. Opieki Bożej i Wniebowzięcia NMP, a w 1936 roku erygował i uposażył parafię. W1453 roku na prośbę biskupa Jana Kraski, król Kazimierz Jagiellończyk lokował miasto, które pieczętowało się herbem OSTOJA.
Na wschód od miasta, na wzgórzu otoczonym bagnami, z fundacji biskupa chełmskiego Jerzego Zamoyskiego zbudowano zamek. Podczas najazdów wojsk kozackich i szwedzkich w XVII wieku, miasto i zamek zostały poważnie zniszczone. Do dziś zachowało się wzgórze zwane “Zamczyskiem”. W1822 roku Skierbieszów utracił prawa miejskie. W 1878 roku właścicielem majątku został Faustyn Mościcki. Mościcki za-mieszkał tu z trzema synami, m.in. Ignacym. Ignacy Mościcki mieszkał w Skierbieszowie krótko, ale jako uczeń gimnazjum w Zamościu, a później w Warszawie, przyjeżdżał tu na każde wakacje. W1926 roku został prezydentem RP (do 1939). W1927 roku odwiedził Skierbieszów. Ojciec Ignacego – Faustyn Mościcki został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Skierbieszowie.
Ostatnią właścicielką Skierbieszowa była Maria z Wydżgów Niklewiczowa – pisarka, autorka powieści dla młodzieży m.in. “Hetman Kuba”, której akcja rozgrywa się podczas “potopu” szwedzkiego w okolicach Skierbieszowa.
W czasie II wojny światowej Skierbieszów był pierwszą miejscowością, od której, 27 listopada 1942 roku, hitlerowcy rozpoczęli wysiedlanie Zamojszczyzny.
O tragicznych losach mieszkańców przypomina pomnik ofiar II wojny światowej znajdujący się w centrum osady. W miejsce wysiedlonych mieszkańców gminy Skierbieszów hitlerowcy sprowadzili niemieckich osadników.
Wśród osadników przybyłych z Besarabii byli rodzice Hor-sta Kohlera, który w 2004 roku został prezydentem Republiki Federalnej Niemiec. W walce z hitlerowskim okupantem zasłużył się oddział Armii Krajowej pod dowództwem majora Józefa Smiecha ps. Ciąg, który działał w okolicach Skierbieszowa. Major Józef Śmiech jest pochowany na miejscowym cmentarzu.
IV. WARUNKI NATURALNE
Gmina Skierbieszów leży w dolinie rzeki Wolicy i Marianki. Znajduje się tu około 30 naturalnych źródeł oraz dwa sztuczne zbiorniki wodne. Lasy zajmują 14% powierzchni. Na terenie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego znajduje się rezerwat przyrody “Broczówka”, l utworzony w celu ochrony roślinności stepowej. W 2005 roku na wzgórzu “Horo-dysko” utworzono użytek ekologiczny w celu ochrony wisienki karłowatej. W dawnych parkach podworskich: w Hajownikach, Łaziskach i Skierbieszowie znajduje się 6 pomników przyrody.
V TURYSTYKA, ZABYTKI
Gmina Skierbieszów posiada bardzo dobre warunki do rozwoju agroturystyki. Obecnie funkcjonuje kilka gospodarstw, które oferują noclegi oraz dodatkowe atrakcje. Na terenie gminy jest kilkanaście prywatnych stawów, zasobnych w karpie, karasie, liny i szczupaki.
W 2006 roku została otwarta “Skierbieszowska Trasa Rowerowa” długości 42 km, prowadzącą po atrakcyjnych krajobrazowo terenach gminy Skierbieszów.
Największą atrakcją turystyczną Skierbieszowa jest Jarmark Kiliana, którego początki sięgają XVI wieku. Patronem Jarmarku jest święty Kilian – Irlandczyk żyjący w VII wieku. Tradycyjnie w trzy letnie dni lipca swoją ofertę handlową wystawia ponad 200 kupców i rzemieślników. Towarzyszą temu występy zespołów artystycznych i folklorystycznych.
Oprócz walorów krajobrazowych atrakcją turystyczną gminy jest “Zamczysko” w pobliżu Skierbieszowa o powierzchni ok. 6 ha, otoczone bagnami. Przeprowadzone ba-dania archeologiczne potwierdziły, że wzgórze było zasiedlone już w XIV wieku. Prawdopodobnie znajdował się tu zamek z cegły i kamienia otoczony fosą i wałami obronnymi.
Najcenniejszym zabytkiem Skierbieszowa jest kościół pw. wniebowzięcia NMP i św. Dominika pochodzący z 1610 roku, w 1942 roku zamieniony przez okupanta niemieckiego na magazyn zboża. Po II wojnie przywrócono jego pierwotną funkcję. Z zachowanych na tere nie gminy parków podworskich najciekawszy znajduje się w Hajownikach, z polowy XIX wieku, z “pomnikowymi” drzewami.
W Łaziskach zachował się murowany dwór rodzinny Świdzińskich z 1918 roku, otoczony parkiem, kościół parafialny (dawna cerkiew) z cegły, z 1910 roku oraz murowana kaplica św. Teresy od Dzieciątka Jezus zbudowana w latach 1932-1934.
W Kalinówce zachował się murowany dwór z końca XIX wieku oraz pozostałości parku. Z 1880 roku pochodzi murowany kościół parafialny (dawna cerkiew unicka). Przypuszczalnie z okresu najazdów tatarskich pochodzi kopiec ziemny (kurhan) w Wiszenkach.
VI. OŚWIATA, KULTURA I SPORT
Na terenie gminy znajdują się trzy szkoły podstawowe, gimnazjum, Gminny Ośrodek Kultury i biblioteka. Przy Gimnazjum Publicznym w Skierbieszowie znajduje się hala sportowa, Izba Pamięci Narodowej oraz Galeria Sztuki ŁĄCZNIK.
W gminie od 50 lat działa Gminny Klub Sportowy OSTOJA Skierbieszów. Drużyna seniorów tego klubu gra obecnie w V lidze. Przy GOK-u w Skierbieszowie działa Chór “Legion” oraz Zespoły śpiewacze w Dębowcu, Wysokiem, Maj-danie Skierbieszowskim.
Od 2001 roku w Gimnazjum Publicznym w Skierbieszowie odbywa się cykliczny Ogólnopolski Konkurs Plastyczny “Tradycje i obyczaje wielkanocne”. Konkurs kultywuje tradycje chrześcijańskie i promuje młode talenty plastyczne.
VII. INFORMATOR ADRESOWY
URZĄD GMINY SKIERBIESZÓW
Rynek l
22-420 Skierbieszów
tel./fax 84 62 136 70
e-mail: skierbieszow@zgwrp.org.pl
http://www.skierbieszow.com.pl
PUNKT INFORMACJI TURYSTYCZNEJ
Gminny Ośrodek Kultury w Skierbieszowie
ul. Zielona 3
tel. 84 621 36 54
e-mail: turystyka5@onet.eu
czynny: poniedziałek – piątek 8.00 – 15.00
KOMISARIAT POLICJI Rynek l
22-420 Skierbieszów tel. 84 62 136 77
GMINNY OŚRODEK KULTURY W SKIERBIESZOWIE
22-420 Skierbieszów
ul. Zielona 3
tel. 84 62 136 54